Thursday, November 3, 2022

जीएसटी कंपोझिशन स्कीम | मुख्य वैशिष्ट्ये, पात्रता आणि नोंदणी प्रक्रिया

करदात्यांना जीएसटी अंतर्गत कंपोझिशन स्कीम ही एक साधी आणि सोपी योजना आहे. लहान करदाते कंटाळवाणा GST औपचारिकतेपासून मुक्त होऊ शकतात आणि उलाढालीच्या निश्चित दराने GST भरू शकतात. ही योजना कोणत्याही करदात्याद्वारे निवडली जाऊ शकते ज्यांची उलाढाल रु. 1.5 कोटी पेक्षा कमी आहे. 

करदात्याने कंपोझिशन स्कीम निवडली की नाही हे तुम्ही GST शोध साधन वापरून जाणून घेऊ शकता. कोणताही GSTIN एंटर करा आणि करदाते नियमित करदाते आहेत की कंपोझिशन स्कीम निवडले आहेत हे जाणून घेण्यासाठी परिणामांमधील ‘करदात्याचा प्रकार’ तपासा.


कोण कम्पोझिशन स्कीमची निवड करू शकत नाही

खालील लोक या योजनेची निवड करू शकत नाहीत-

  • आइस्क्रीम, पान मसाला किंवा तंबाखूचा निर्माता
  • आंतरराज्य पुरवठा करणारी व्यक्ती
  • एक प्रासंगिक करपात्र व्यक्ती किंवा अनिवासी करपात्र व्यक्ती
  • ई-कॉमर्स ऑपरेटरद्वारे वस्तूंचा पुरवठा करणारे व्यवसाय

जीएसटी कंपोझिशन स्कीमची प्रमुख वैशिष्ट्ये


पात्रता: – 

प्रत्येकजण जीएसटी कंपोझिशन स्कीम अंतर्गत नोंदणी करण्यास पात्र नाही. करदाते किंवा लोक ज्यांची वार्षिक उलाढाल एका आर्थिक वर्षात INR 1.5 कोटी पर्यंत आहे. जम्मू आणि काश्मीर आणि उत्तराखंड वगळता विशेष श्रेणीतील राज्यांसाठी उलाढाल ही मर्यादा आता 75 लाख रुपये करण्यात आली आहे. जम्मू आणि काश्मीर आणि उत्तराखंडसाठी उलाढाल थ्रेशोल्ड 1 कोटी रुपये असेल तर जीएसटी कंपोझिशन स्कीम अंतर्गत नोंदणी करणे आवश्यक आहे. योजना स्वीकारण्यासाठी छोट्या व्यापाऱ्यांनी GST CMP-01 फॉर्म भरावा.

विशेष पात्रता:- 

जीएसटी कौन्सिलने सामान्य करदात्यांना कंपोझिशन स्कीममध्ये समाविष्ट केले आहे जर 10% वार्षिक उलाढाल सेवा म्हणून प्रदान केली गेली असेल.

त्रैमासिक रिटर्न भरणे: – 

एका महिन्यात 3-4 वेळा रिटर्न सबमिट करण्याऐवजी, करपात्र व्यक्ती किंवा नोंदणीकृत करदात्यांनी GST रचना योजनेअंतर्गत प्रत्येक तिमाहीत फक्त एकदाच कर रिटर्न सबमिट करणे किंवा भरणे आवश्यक आहे.


कंपोझिशन स्कीमचा लाभ घेण्यासाठी कोणत्या अटी आहेत?

रचना योजना निवडण्यासाठी खालील अटी पूर्ण केल्या पाहिजेत:

  • कंपोझिशन स्कीम निवडणाऱ्या डीलरद्वारे कोणत्याही इनपुट टॅक्स क्रेडिटवर दावा केला जाऊ शकत नाही
  • डीलर जीएसटी अंतर्गत करपात्र नसलेल्या वस्तू जसे की दारू पुरवू शकत नाही.
  • करदात्याला रिव्हर्स चार्ज मेकॅनिझम अंतर्गत व्यवहारांसाठी सामान्य दराने कर भरावा लागतो
  • जर एखाद्या करपात्र व्यक्तीचे व्यवसायाचे वेगवेगळे विभाग (जसे की कापड, इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे, किराणामाल इ.) एकाच पॅन अंतर्गत असतील, तर त्यांनी अशा सर्व व्यवसायांची एकत्रितपणे योजनेअंतर्गत नोंदणी करणे आवश्यक आहे किंवा योजनेतून बाहेर पडणे आवश्यक आहे.
  • करदात्याने त्यांच्या व्यवसायाच्या ठिकाणी ठळकपणे प्रदर्शित केलेल्या प्रत्येक नोटिस किंवा साइनबोर्डवर ‘कम्पोझिशन करपात्र व्यक्ती’ हे शब्द नमूद करावे लागतील.
  • करदात्याने त्याच्याद्वारे जारी केलेल्या प्रत्येक पुरवठ्याच्या बिलावर ‘कंपोझिशन करपात्र व्यक्ती’ हे शब्द नमूद करावे लागतात.
  • CGST (सुधारणा) कायदा, 2018 नुसार, उत्पादक किंवा व्यापारी आता उलाढालीच्या दहा टक्के किंवा रु. 5 लाख, यापैकी जे जास्त असेल त्या प्रमाणात सेवा देऊ शकतात. ही सुधारणा 1 फेब्रुवारी 2019 पासून लागू होईल.

करदाता कंपोझिशन स्कीमची निवड कशी करू शकतो?


कंपोझिशन स्कीमनिवडण्यासाठी करदात्याने सरकारकडे GST CMP-02 दाखल करणे आवश्यक आहे. जीएसटी पोर्टलवर लॉग इन करून हे ऑनलाइन केले जाऊ शकते. कंपोझिशन स्कीमची निवड करू इच्छिणाऱ्या डीलरने प्रत्येक आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीला ही सूचना दिली पाहिजे.

कंपोझिशन डीलरने बिल कसे वाढवावे?

कंपोझिशन डीलर कर बीजक जारी करू शकत नाही. कारण कंपोझिशन डीलर त्यांच्या ग्राहकांकडून कर आकारू शकत नाही. त्यांना स्वतःच्या खिशातून कर भरावा लागेल. त्यामुळे, डीलरला पुरवठा बिल जारी करावे लागेल. डीलरने पुरवठा विधेयकाच्या शीर्षस्थानी "कंपोझिशन करपात्र व्यक्ती, पुरवठ्यावर कर वसूल करण्यास पात्र नाही" असा उल्लेख केला पाहिजे.

कंपोझिशन स्कीमचे फायदे काय आहेत?

कंपोझिशन स्कीम अंतर्गत नोंदणी करण्याचे खालील फायदे आहेत:

  • कमी अनुपालन (रिटर्न्स, रेकॉर्ड बुक्सची देखभाल, पावत्या जारी करणे)
  • मर्यादित कर दायित्व
  • कर कमी दराने असल्याने उच्च तरलता


कंपोझिशन स्कीमचे तोटे काय आहेत?

आता GST कंपोझिशन स्कीम अंतर्गत नोंदणी करण्याचे तोटे पाहू:

  • व्यवसायाचा मर्यादित क्षेत्र. डीलरला आंतरराज्य व्यवहार करण्यास मनाई आहे
  • कंपोझिशन स्कीम डीलर्सना कोणतेही इनपुट टॅक्स क्रेडिट उपलब्ध नाही
  • करदाते ई-कॉमर्स पोर्टलद्वारे जीएसटी अंतर्गत करपात्र नसलेल्या वस्तू जसे की अल्कोहोल आणि वस्तूंचा पुरवठा करण्यास पात्र असणार नाहीत.



Tags-
composition scheme under gst in marathi
gst composition scheme in marathi annual return
gst composition scheme in marathi applicability
gst composition scheme in marathi advantages and disadvantages
composition scheme meaning in marathi
gst composition scheme in marathi benefits
gst composition scheme in marathi bill under
gst composition scheme in marathi cmp 08

Tags :

bm

Swapnil Baravkar

Tax Expert

We aim to provide best solutions to the business and provide financial awareness in India.

  • Swapnil Baravkar
  • Pune, Maharashtra
  • contact@financemitr.com

Post a Comment